Je bent 18 jaar, je hebt de diagnose autisme, maar erkent dit zelf niet. Vanaf je dertiende volg je geen school meer omdat je het niet kon door oplopende angsten, overprikkeling en onbegrip. Gelukkig kreeg je een kans om in een winkel te werken waar je met plezier van je hobby je werk kon maken. Ondanks je autisme maakte je veel stappen binnen je ontwikkeling. En kwam je na een rustige periode rond je zeventiende jaar toch nog in de pubertijd terecht. Wat passend is bij een vertraagde en versnelde ontwikkeling die we bij autisme herkennen. Je ging experimenteren met verschillende genotsmiddelen met alle gevolgen van dien. Je was wat opstandig en zei van de ene op de andere dag je baan op. Ondanks dat vele je vertelde dat oude schoenen weggooien voordat je nieuwe hebt niet handig was. Maar ja je bent geen beeld denker en je hebt wat moeite met oorzaak en gevolg, wat maakt dat je een aantal keren behoorlijk hard onderuit gaat. Je wilde opzoek naar een andere baan, maar werd afgerekend op het feit dat je geen diploma’s hebt behaald.
Afgelopen jaren heb je een aantal IVIO’s certificaten op kader niveau behaald maar deze blijken nu nog weinig te betekenen. Nee!! De staats examens die tellen wel mee! De IVIO’s? Die zijn niets meer waard. Met wat hulp vind je een baantje in de bouw. Je werkt hard, bent leergierig maar beseft dan ook dat je hier niet oud mee wilt worden. Teleurgesteld zoek je naar mogelijkheden en je denkt erover om toch weer naar school te willen gaan. Tenslotte is dat rot diploma nodig om van betekenis te zijn in onze maatschappij.
Je gaat met spanning in je lijf het gesprek aan met iemand van het RMC. Dit staat voor Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten. Je komt er achter dat er helaas bar weinig mogelijkheden zijn. Je kan je aanmelden op een regulieren school waar je vervolgens moet starten met een entree opleiding (MBO 1). En dan is het nog de vraag of de school je die kans gaat geven aangezien ze gaan kijken naar je schoolgeschiedenis. Die geschiedenis ziet er niet zo rooskleurig uit, want je bent bent vroegtijdig schoolverlater en gaan werken vanaf je dertiende. Je hebt bij verschillende organisaties hulp gezocht zonder gewenst effect. Autisme was toen nog het ondergeschoven kindje en wist men er te weinig van. Hulpverleners rommelde maar wat. Men was bekend met het standaard autisme: Geen oogcontact maken, niet sociaal zijn, geen gevoelens hebben. Ze hielden zich vooral bezig met: Je MOET naar school! Ze hielden zich niet bezig met jouw angsten, overprikkeling en het niet begrijpen van de wereld en het onbegrepen voelen door de ander. Dit heeft jouw beschadigt in je vertrouwen, maar gelukkig niet in je doorzettingsvermogen.
Nu je achttien bent, ben je wijzer en heb je veel geleerd. Wat nog niet wil zeggen dat je het schoolsysteem nu wel aan kan want dat weten we nog niet. Maar je bent gemotiveerd, wil absoluut geen uitkering trekken en staat open om weer wat te gaan leren. Maar het MBO niveau 1 vind je te laag. De kans bestaat dat je gaat onderpresteren, je gaat vervelen, je motivatie verdwijnt en vervolgens afhaakt. Helaas heeft onze regering dit zo bepaald en bepalen de scholen zelf of ze wel of geen uitzonderingen maken. Je bent dus afhankelijk van iemands goodwill. Aangezien ons onderwijs prestatie gericht is en een kind met autisme, ex-thuiszitter nog geen prestaties heeft laten zien zal een school dit kind niet zo snel een kans geven. Want…zorgplicht staat om de hoek. Als het kind toch weer uitvalt worden zij afgerekend op hun prestatievermogen en moeten ze zorg dragen voor het kind. Zij weten vaak de mogelijkheden ook niet en dit kost geld en tijd.
Overal zijn financiële potjes voor, ook voor vervroegd schoolverlaters. Maar als je hier gebruik van wilt maken moet je onwijs mazzel hebben met het kennen van de mensen die de weg naar die potjes weten. De potjes zijn behoorlijk verstopt. Het RMC kan geen deuren openen als die dichtblijven. Zij informeren bij het samenwerkingsverband, de gemeente of UWV en als deze partijen de deur dicht houden komen zij ook niet verder. Je maakt kennis met het van het kastje naar de muur systeem.
Je loopt spaak op het stukje richting bepalen. Want met je achttien jaar weet je wel een beetje waar je kwaliteiten en talenten liggen, maar weet nog niet definitief te kiezen. Kiezen voor de toekomst! Ook het stukje financiën komt op je pad. Als je op een regulieren school wordt aangenomen zijn de schoolkosten voor jezelf, maar kan je een studiefinanciering aanvragen en krijg je een OV kaart. Er is ook nog een mogelijkheid om via particulieren wegen een opleiding te volgen. Dan hoef je niet perse op niveau 1 te beginnen, maar zijn wel alle kosten voor je zelf dus ook de reiskosten. Een uitkering kan je niet meer aanvragen omdat je zelf stopt met werken. De Wajong kom je niet voor in aanmerking omdat je best wel kan werken. Daarnaast is dit ook helemaal niet wat jij wil!
Je moet stoppen met je werk in de bouw, want je raakt er mega overprikkeld van, je lijf doet pijn, je hebt nauwelijks nog een sociaal leven en bent alleen nog maar moe. Je hoofd loopt steeds voller en je weet niet meer wat de juiste keuze is. Je voelt dat je verder wilt met je leven maar je weet niet hoe. Je voelt je gestraft omdat je niet naar school bent geweest. Je wilde wel, maar je kon het niet.
De vraag of je het nu wel kan, kunnen we nog geen antwoord op geven. Inmiddels ben je vijf jaar verder, heb je je op verschillende fronten ontwikkeld, maar je hebt nog steeds autisme. En dat is te merken aan het kwijtraken van het overzicht, vol lopen van je hoofd en overprikkeld raken van te veel druk en te veel opdrachten tegelijkertijd. Op sociaal vlak ben je behoorlijk sterk, creatief, energiek, loyaal en je pakt van alles aan wat op je pad komt. Je bent soms wat chaotisch een beetje betweterig maar zeker niet lui. Op het gebied van werken heb je bewezen dat je een prima werknemer kan zijn, maar nu wil je naar school. Je wilt je ontwikkelen en kansen benutten.
De deuren naar kansen staan op een kier, de wegen naar jouw doel lijken mijlen ver weg. Dat ontmoedigt je en zorgt dat je steeds weer twijfelt. Twijfelt over wat je wel of niet kan gaan doen, wat is haalbaar, waar liggen je kansen en hoe kom je zo snel mogelijk bij jouw doel. Een diploma halen zodat je een gericht vak kan gaan leren.
Keuzes maken voor de toekomst is mega moeilijk! De toekomst is iets abstracts en met autisme, is het omgaan met abstracte dingen lastig. De keuzes gaan over richting, tijd, niveau, financiën en mogelijkheden. Welke keuze zorgt voor de beste kans?
Ik hoop dat je volhoudt en gaat zien dat jij deze maatschappij ook waard bent!