Hersenen
Denken, praten, lopen en leren. Onze hersenen regelen deze levensfuncties en maken wat onze zintuigen waarnemen begrijpelijk. In de hersenen zitten ook het geheugen en onze persoonlijkheid, die ons karakter vormt: wat voelen en vinden we, en waarom? Dankzij onze hersenen kunnen we bijvoorbeeld niet alleen een foto bekijken, maar ook tegelijkertijd genieten van de herinnering die bij de foto hoort. Kortom, de hersenen maken ons tot wie we zijn. De veelzijdigheid ervan maakt van de hersenen het meest ingewikkelde menselijke orgaan.
Stel je een boom voor met heel veel takken; die hoofdtakken hebben zijtakken en deze zijtakken hebben weer hele kleine zijtakjes. Hoe vaker een baby informatie te verwerken krijgt (dus moet denken), hoe vaker de hersenen worden “getraind”. Het is eigenlijk net zoiets als sporten. Hoe vaker je traint, hoe sneller je wordt. Zo gaat dat ook met onze hersenen. Hoe vaker je denkt, hoe sneller je de informatie kan omzetten in een bepaalde actie. Hierdoor kun je steeds sneller reageren. Omdat het dus steeds sneller kan, worden de hele kleine zijtakjes overbodig en worden ze “gesnoeid”, ze verdwijnen dus. Om de een of andere reden worden bij mensen met autisme die hele kleine zijtakjes niet “gesnoeid”. Waarom dit niet gebeurt, weten we nog niet precies. Je kunt je dus voorstellen dat met zoveel kleine zijtakjes het verwerken van informatie langer duurt. En….daar hebben we het probleem, het denken duurt langer dan “normaal”. Dit noemen we ook weleens puzzeltijd. Bij mensen met autisme komen de waarnemingen van de zintuigen als losse puzzelstukjes in de hersenen. De samenhang is daardoor zoek en moeten eerst de losse stukjes in elkaar zien te puzzelen voor hij de waarneming als een geheel kan zien en er een betekenis aan kan geven.
Wanneer de zintuigen veel informatie tegelijkertijd te verwerken krijgen, komen alle losse puzzelstukjes in de hersenen als het ware op een hoop terecht. Diegene moet eerst alle puzzelstukjes in elkaar zetten; puzzeltijd. Het verwerken van indrukken kost hem dus meer tijd. Op het moment dat degene niet meer in staat is om de hoeveelheid aan puzzelstukjes te verwerken, zie je dat ze soms letterlijk stilstaan of dat hij opeens enorm boos kan worden. Het gaat meestal om iets heel kleins, maar het is dan de bekende druppel die de emmer doet overlopen. Je kunt je voorstellen dat een persoon meer informatie binnenkrijgt, naarmate het drukker is. Hij moet dan ook meer puzzelstukjes leggen en er is meer kans dat hij foute stukjes in een puzzel legt.
Het gevolg van een vertraagde informatieverwerking (het puzzelen) bij een kind met autisme kan zijn dat dit kind sneller vermoeid en overbelast raakt, en de wereld om zich heen als een chaos ervaart. Iets wat een onveilig gevoel geeft en de kans groter wordt dat het kind ontregeld gedrag laat zien. (overprikkeling).
Petra Dekker
www.petradekker.nl